Handleiding LSD

Welkom bij LSD, de database Liggers ScheepsmetingsDienst.
Dit is een database met gegevens van scheepsmetingen van voornamelijk binnenvaartschepen. De metingen in de database zijn uitgevoerd tussen 1899 en 1989. De metingen die daarna zijn uitgevoerd, worden door de Scheepsmetingsdienst, het huidige ILT digitaal bewaard. Een groot deel van die nieuwe metingen is door ILT aangeleverd en toegevoegd aan de database.

De metingen werden per district van de Scheepsmetingsdienst intern geregistreerd in zogenaamde liggers. In 2008 zijn die liggers in bruikleen gegeven aan het Maritiem Museum Rotterdam. Tussen 2009 en 2014 heeft een groep van 50 vrijwilligers die gegevens overgetikt in spreadsheets die de basis vormen voor deze database. In de loop der jaren zijn de gegevens gecorrigeerd en aangevuld waar nodig.
Voor meer informatie over scheepsmetingen zie het boek De maat genomen, Varend erfgoed in de liggers van de Scheepsmetingsdienst verkrijgbaar in de LVBHB webwinkel.

Begin 2020 zijn de scans van de kaarten met kadastergegevens en de Getuigschriften van het aanbrengen van brandmerken hernoemd door 17 vrijwilligers zodat deze scans aan de scheepsmetingen gekoppeld kunnen worden. Januari 2021 is een zoekprogramma beschikbaar gemaakt genaamd KID waarmee direct in de scans met Kadaster gegevens gezocht kan worden. HIER vindt u de handleiding daarvoor. Voor alle informatie over scheepsregistratie zie het boek Uit de brand(merken), Kadastergegevens voor scheepshistorisch onderzoek  verkrijgbaar in de LVBHB webwinkel.

Deze handleiding helpt u door het LSD zoekprogramma heen. Door op een plaatje te klikken krijgt u een vergroting er van. Klik in de browser op Een pagina terug gaan om terug te keren naar de Gebruiksaanwijzing.

Vragen of opmerkingen? Mail.

Inhoud database

De gegevens van de scheepsmetingen zijn een hulp bij scheepshistorisch onderzoek ofwel het uitzoeken van de geschiedenis van een schip. Daarnaast is het mogelijk om bredere zoekvragen te stellen zoals een lijst met metingen van schepen gebouwd bij een specifieke werf of schepen die eigendom zijn van een bepaalde eigenaar of schepen met een bepaalde lengte.
Naast de meetgegevens (lengte, breedte, soms maximale inzinking en het laadvermogen) worden scheepsnaam, eigenaar, domicilie van de eigenaar, werf, bouwplaats en -jaar, materiaal van het schip, scheepstype, meetplaats en -datum, voorgaande en volgende meting en brandmerk gegeven. Niet alle gegevens zijn bij iedere meting in de ligger geregistreerd.
De metingen zijn gekoppeld aan de scans van de betreffende pagina in de ligger zodat u de originele registratie kunt bekijken. Handschrift en penkleur geven soms aanvullende informatie.
De metingen zijn gekoppeld met de vorige en volgende meting, als die er zijn, aan details van de werf en aan de Kadaster gegevens.
Voor meer informatie over scheepshistorisch onderzoek zie het boek Droge kost voor natte geschiedenis verkrijgbaar in de LVBHB webwinkel.

Zoekopdracht en hulp

Via de link https://s2ho.nl/LSD/top/common/ZoekInLiggers_01.php komt u bij het zoekscherm van LSD. Op deze webpagina staan diverse invoervelden, waarmee u de zoekvraag kunt samenstellen en ook het resultaat deels kunt vormgeven.

Bovenaan staan twee knoppen: de ene is om naar deze handleiding terug te keren, de andere veegt alle invulvelden schoon.


Uitgebreide hulp staat naast elk invoerveld. Achter ieder invulveld vindt u een knop met een vraagteken erop. Als u daarop drukt krijgt u uitleg over dat specifieke veld.

U kunt op verschillende manieren een schip via de meting vinden.
Weet u het meetnummer (ook ’ijk’ genoemd) dan is dat voldoende om in te vullen. Is dat niet bekend dan kunt u de juiste meting proberen te vinden door een combinatie van bekende informatie bijvoorbeeld de naam en het domicilie van de eigenaar, het bouwjaar, lengte, breedte en tonnage (zowel het exacte getal als een interval zoals 1903 tot 1910) of (een deel van) het brandmerk.
Er kan ook gezocht worden op een deel van het zoek criterium. Bij domicilie Rotterdam volstaat rot bijvoorbeeld. Hoofd of kleine letters maakt niet uit.
Hoe gedetailleerder de selectiecriteria, des te specifieker het antwoord. Zoeken op de scheepsnaam drie gebroe geeft 1002 resultaten. Let op: dit zijn 1002 metingen, niet 1002 schepen omdat schepen hermeten worden in de loop van hun bestaan.
Voegt u als bouwjaar 1899 toe, dat krijgt u 8 resultaten.

Lay-out

In het zoekscherm kunt u de opmaak van de resultaten opgeven namelijk waarop de resultaten gesorteerd moeten worden (bijvoorbeeld op lengte, standaard is het meetnummer) en welke gegevens in de uitvoer moeten staan.
Standaard krijgt u naast het meetnummer de volgende gegevens: brandmerk, scheepsnaam bij meting, scheepstype, bouwjaar, lengte en de naam van de eigenaar. Als u bij de vorige vraag een sorteerveld heeft opgegeven, dat niet in de uitvoer voorkomt, dan wordt dat veld toegevoegd.

 

En gaan …

Door op Doorgaan te klikken wordt de zoekopdracht uitgevoerd. Bij de meeste browsers werkt het ook door op Enter te drukken. Vervolgens krijgt u een lijst te zien met de scheepsmetingen die voldoen aan de zoekcriteria.

Zoekresultaat

Bovenaan het scherm met zoekresultaten worden de selectiecriteria die u gebruikt hebt nog even opgesomd en het aantal metingen dat aan de criteria voldoet.


In de lijst die daaronder staat worden de gegevens getoond van de metingen die aan de criteria voldoen in de opgegeven sortering en lay-out.
Let op 1: ook hier geldt dat het metingen zijn en geen schepen.
Let op 2: de gegevens in deze lijst zijn de gegevens die ten tijde van het meten van het schip golden. Dus als bijvoorbeeld de scheepsnaam later wordt gewijzigd is die naam hier niet te zien. Maar er is wel op die naam gezocht! Bijvoorbeeld u zoekt op drie gebroe dan staat in de lijst ook een schip met de naam De jonge Pieter en een schip geheten de vrouw Maria. Van beide schepen is na de meting in 1904 de naam gewijzigd in Drie Gebroeders vandaar dat ze in de lijst staan.

Onderaan de lijst vindt u knoppen om vooruit en achteruit door de pagina’s met selectieresultaten te gaan als er meer dan 20 resultaten zijn. Met de middelste knop gaat u terug naar het selectiescherm.

Details

Om de details van de meting te zien klikt u op het vergrootglas voor de meting. In een nieuw tabblad worden alle gegevens van de betreffende meting getoond.
Op een aantal plaatsen is een woord met een andere kleur gemerkt. Dit zijn koppelingen met andere gegevens.

Tot nu toe zijn dat:
Werf: als de werfnaam bekend is kunt u door op de werfnaam te klikken de gegevens van die werf zien in een apart tabblad (met dank aan Jan Sepp).
Volgende meting: hier kunt u doorklikken naar de volgende, meer recente meting van dit schip
Vorige meting: idem met de voorgaande meting.

U kunt doorklikken naar de scan(s) van de relevante pagina van de ligger met de originele inschrijving van de meting.
Als het brandmerk is vermeld staat daar een lijst bij met metingen met het zelfde brandmerk ofwel de metingen van het zelfde schip. Het kadaster hield mutaties rond een brandmerk bij op kaarten. De voorkant van iedere kaart bevat de scheeps- en eigendomsgegevens, de achterkant hypotheekgegevens. Als er veel wijzigingen in de teboekstelling kwamen dan werden er vervolgkaarten gebruikt. Daarnaast vereiste de wet per brandmerk een “Getuigschrift van branding”, een bewijs dat het brandmerk ook werkelijk op het schip is aangebracht. De kaarten en/of getuigschriften voor dit brandmerk zijn bewaard gebleven en ingescand. Klik op een regel om de betreffende scan te zien. Iedere scan opent in een nieuw tabblad.

Er zit nog één extra optie in en dat is een koppeling met het Bestand Historische Schepen (BHS) de database van de LVBHB met varend erfgoed. LSD controleert of het schip dat u zocht daar in voorkomt en zo ja, dan kunt u (mits de eigenaar daar toestemming voor heeft gegeven) doorklikken naar de gegevens in de Schepengalerij van de LVBHB. Omdat de gegevens in BHS vaak incompleet zijn of niet juist zijn ingevuld is er geen garantie op die koppeling met BHS.

Verder

Verder zoeken of kijken? Onderaan het resultaatscherm van een meting vindt u drie knoppen: links om naar het voorgaande zoekresultaat te gaan, rechts om naar het volgende zoekresultaat te gaan en in het midden een knop om terug te gaan naar de lijst met zoekresultaten.


Daar kunt u een andere meting kiezen met het vergrootglas voor de meting of terug gaan naar het scherm met selectiecriteria.

U kunt de criteria aanpassen of met een knop bovenaan het scherm alle invulvelden schoonwissen.

Succes!